Voorlezen begint met Erwaseens

Voorlezen begint met Erwaseens

Gastblog: Is dit verhaal geschikt voor mij? De vijf-vinger-regel

Afgelopen week vroeg ik aan mijn leerlingen in de bieb of ze de vijf-vinger-regel gebruikten. Ik zal even uitleggen wat die regel inhoudt. Om te bepalen of een boek geschikt is voor jou, kun je de vijf-vinger-test toepassen. Je kiest een boek, en slaat dat open op een willekeurige pagina. Die pagina lees je. Elke keer als je een woord tegenkomt dat je niet begrijpt, dan steek je één vinger op.

Mees-Kees

Als je aan het einde van de pagina vijf vingers hebt opgestoken, kun je ervan uitgaan dat dit boek nog te moeilijk is voor jou. Als je geen enkele vinger hebt opgestoken, is dit boek te makkelijk. Heb je twee of drie vingers opgestoken, dan is dit boek precies goed. Een bouwsteenboek, noem ik dat.

 

Lezen om te ontspannen

Weer terug in de klas zeiden de leerlingen tegen hun klasgenoten dat ze geen “nul-vinger-” of “vijf-vinger-”boeken mochten uitkiezen. Ik dacht aan het boek dat op dat moment op mijn nachtkastje lag, The Last Library van Freya Sampson. Dat is echt een feelgood-boek. Niet een bouwsteenboek in de traditionele zin! Dus ik vertelde aan mijn leerlingen dat je best een boek mag lezen waarbij je geen enkele vinger in de lucht had gestoken. Lekker lezen om te ontspannen, is ook goed! Of juist een boek waarvan je een hoop woorden niet begreep – als je maar nieuwsgierig en gemotiveerd genoeg bent, kun je je best door een (anders misschien frustrerende) tekst worstelen.

 

Leren lezen

Het is duidelijk dat je op heel veel manieren kunt lezen: ontspannend lezen, studerend lezen, ontdekkend lezen, etc. Daar kies je dus verschillende teksten voor uit. Dat doen kinderen ook, of wij doen dat voor onze kinderen. Mijn zevenjarige zoon krijgt vanuit school elke week zijn leesboek mee. Elke dag leest hij ons daaruit hetzelfde hoofdstukje voor (en de week daarop weer een nieuw hoofdstukje). Door dit repeterend lezen van deze didactische tekst, herkent hij veel voorkomende spellingpatronen, worden zichtwoorden in zijn geheugen opgeslagen, en kan hij het vloeiend lezen ontwikkelen. Dit boek is duidelijk een “twee-drie vinger” boek voor hem, een bouwsteenboek. Precies goed dus voor het zelfstandig leren lezen.

 

Zelf lezen

Voordat mijn zoon gaat slapen, leest hij graag zijn eigen gekozen boekjes. Je zou kunnen zeggen dat die teksten te makkelijk zijn, dus geen bouwsteenboekjes voor zijn leesontwikkeling. Maar dat zijn het wel, op een andere manier; wat hij met dit soort lezen ontwikkelt, is het plezier in het lezen, de ontspannende ervaring, en daarmee dus een positieve associatie met lezen.

 

Voorlezen

Voor het voorlezen kun je, je raadt het al, “vijf-vinger”-verhalen kiezen. Omdat de volwassene voorleest, valt het element (en soms struikelblok) van het technisch lezen weg. Het decoderen kan soms traag en frustrerend zijn voor het kind, en dan is het moeilijk om echt lekker in het verhaal te komen. Door een “vijf-vinger” boek voor te lezen, kunnen jullie samen van het verhaal genieten, pauze nemen om het te analyseren of onbegrijpelijke delen begrijpelijk te maken. Zo hebben we laatst samen de Mees Kees-boeken van Mirjam van Oldenhave gelezen. Dat zijn nog geen zelf-leesteksten voor mijn zoon, maar die dragen zeker bij aan zijn leesontwikkeling, en vooral aan zijn tekstbegrip en empathisch vermogen.

 

Kortom: bepaal het leesdoel

Gebruik de vijf-vinger-regel dus vooral als een leidraad om bouwsteenboeken te kiezen voor het technisch lezen. En vergeet niet dat kinderen (en volwassenen!) op veel manieren kunnen en willen lezen, dat er verschillende soorten bouwsteenboeken zijn. Dus een “nul-vinger”-boek of een “vijf-vinger”-boek lezen, mag best!

De korte verhalen in ERWASEENS zijn zeer gevarieerd in lengte, niveau en genre. Er staan bekende en minder bekende sprookjes in en ook wereldverhalen, fabels, mythen en legenden, rijmpjes en gedichten en nieuwe verhalen.

Fleur is bibliotheekjuf op een internationale school in Zweden. Ze leest voor. Heel vaak. Alle groepen 1 t/m 7 komen één keer per week naar de schoolbieb om te worden voorgelezen. Zo hoopt Fleur bij te dragen aan meer leesplezier, thuis en op school. Lees meer over haar belevenissen op de ISGR Library Blog. Voor haar eigen verhaal- en vertaalavonturen kun je terecht op www.exlibrisfleur.com

Andere blog berichten

Lekkere leesplekken

Lekkere leesplekken

Waar lees jij het liefst?Als je deze  blogs de afgelopen twee jaar een beetje hebt gevolgd, weet je inmiddels het wie, wat, wanneer, waarom en hoe van het voorlezen. We hebben het uitgebreid gehad over de voorlezers en de jonge luisteraars/lezers (wie) in de context...

Reeksen om lekker te lezen

Reeksen om lekker te lezen

Reeksen om lekker te lezen!“Wanneer komt Ninja Kid 7 uit?” vraagt mijn zoon op hetzelfde moment dat hij Ninja Kid 6 dichtslaat. “Dat weet ik niet,” antwoord ik, “Dat zoek ik zo wel even op.* Maar deel 6 was in elk geval het laatste deel bij de bieb.” “Dan ga ik verder...