Succesverhaal: Kinderen die honden voorlezen.

Waarom zou je een hond voorlezen?

Wat is daar nu het nut van, kun je je afvragen. Leren kinderen niet lezen door de aanwijzingen van ervaren lezers, zoals ouders en leerkrachten? Ja, dat zeker. Maar sommige kinderen kunnen die aanwijzingen als afwijzingen ervaren. Het is moeilijk om iets te leren als je denkt dat je het niet kan of het ‘de hele tijd’ niet goed doet. Dan is het heel fijn om een hond voor te lezen. Die geeft geen instructies en oordeelt niet. Dat voelt voor de (onzekere) lezer als een veilige leeromgeving. En het is gewoon leuk om een kwispelende hond voor te lezen! In een korte introductie-video over het Kwispellezen, ontwikkeld door Hulphond Nederland en Bibliotheek Midden-Brabant, kun je dat heel mooi zien.

Stichting Lezen haalt een onderzoek aan waarin blijkt dat ‘kinderen uit groep 5 die voorlezen aan een hond, dit sneller en accurater doen dan kinderen die voorlezen aan een volwassene of aan een teddybeer’. Er zit dus een duidelijk idee achter het voorlezen aan een hulphond, met duidelijke resultaten.

Honden voorlezen in de bibliotheek

Ik kijk de leeszaal van de Amerikaanse Schweitzer Brentwood Branch Library* rond. Philip (mijn zoon) leest nog steeds voor aan Benelli. Ik zie vijf andere honden in alle soorten en maten, allemaal gecertificeerde therapiehonden van de Pet Therapy of the Ozarks–organisatie. Sommige honden werken op andere dagen ook met ouderen of met kinderen die een verstandelijke en/of fysieke handicap hebben. Alle honden liggen of zitten, nu hier in de openbare bibliotheek, heel kalmpjes naar de voorlezende kinderen te luisteren. Ik zie de labradoodle Finn, een eindje verderop. Hij zit eerst heel alert rechtop, en gaat dan keurig naast zijn voorlezer liggen. Dat deed hij ook toen Philip hem vorige week voorlas. Je kunt bij de Schweitzer Brentwood-bieb namelijk wekelijks voorlezen aan deze speciaal getrainde honden.

Ik zie ook dat als de kinderen vastlopen in het decoderen van de tekst of vastzitten in het verhaal, ze hulp vragen aan de baasjes van de honden. Verder luisteren de baasjes net als de honden: rustig en zonder oordeel. Ze springen alleen bij als het hen gevraagd wordt.

Niet ingrijpen

Als ouder, leerkracht en (hartstochtelijk!) voorlezer vind ik het best lastig om dit tafereel van een afstandje te bekijken. Ik wil zo graag ‘helpen’; tips geven aan de lezende kinderen. Maar dat is helemaal niet nodig. Alle voorlezende kinderen stralen. Ze glimlachen als hun voorleeshond kwispelt, hun hand likt of tegen hen aan komt liggen. Ik zie kinderen hun hond aaien terwijl ze lezen. Eén kind laat de plaatjes in het boek steeds aan de hond zien. De hond gaat er eens goed voor zitten en bekijkt de plaatjes (ja, écht!).

Technisch leren lezen kan op verschillende manieren, maar een lezer in hart en nieren word je, denk ik, op één manier: door heel veel, en met heel veel plezier te lezen. Voorlezen aan een hulphond kan één van de positieve ervaringen zijn die bijdragen aan de ontwikkeling van een nieuwe lezer die uitgroeit tot een lezer voor het leven.

“Zullen we Benelli wakker maken?” vraagt Philip voorzichtig. Hij aait over haar rug, krabbelt achter haar oren. “Ja, laten we dat maar doen,” zegt haar baasje, “want hoe moet ze anders haar hondenkoekje eten?” De golden retriever gaat meteen rechtop zitten. Philip mag haar het koekje geven. Benelli likt zijn handen. Bedankt voor het voorlezen, lijkt ze te zeggen. Of misschien wilt ze gewoon nog een koekje.

“Komen jullie volgende week weer?” vragen de bibliothecaressen als we de leeszaal uitlopen. “Wij gaan volgende week weer naar Zweden,” antwoordt Philip. “Hebben ze daar ook voorleeshonden?” vraagt één van de bibliothecaressen. Philip haalt zijn schouders op. “Ik weet het niet.” Maar ik weet wél dat we ernaar op zoek gaan. Want ik wil stiekem zelf ook best graag voorlezen aan een leeshond. Jij?

*Deze bibliotheek bevindt zich in Springfield, Missouri in de Verenigde Staten.